TUĞBA KAPLAN
Sevde Sevan Usak, yıllardır çocuklara dini, kültürü ve değerleri aşılayan yayınlar hazırlıyor. Çocuk yayıncılığının artık dijitale evrildiğini düşünen Usak, bugünlerde iOS ve Android için hazırladığı en çok beğenilen ve indirilen ‘Çocuklar İçin Kur’an Sureleri’ uygulamasıyla isminden söz ettiriyor.
Sevde Sevan Usak, yaklaşık 20 yıldır çocuk yayıncılığına ömrünü adamış bir isim. Bu cümleden bir başarı hikâyesi okuyacağınızı anlamışsınızdır elbet. Ama bir kadının başarı hikâyesi kadar, geleceği kuracak nesillerin iyi yetişmesi adına yapılan işlerin de hikâyesi… Sevde Usak, işletme bölümünü bitirdikten sonra çocuklarla ilgili bir iş yapacağını, işini büyüteceğini, yurtdışındaki çocuk kitabı fuarlarına davet edilen ilk yayıncı olacağını hiç düşünmez bile. Ama ne var ki hep seveceği ve hayatını anlamlı kılacağı bir işi yapmak isterken, kendi deyimiyle sevk-i İlahi olur çocuk yayıncılığına başlaması. Farklı radyolarda çocuk programları yaparak başlar ve 17 yıl devam eder bu serüven. Radyoyu üç yıl önce bırakır bırakmasına ama çocuklar onun peşinden gelir. Geçen zamanda metin yazarlığı, editörlük, danışmanlık yapsa da Kâğıt Gemi Ajansı’nı kurana kadar içi rahat etmez.
Gittiğim her ülkeden
çocuk kitabı alıyorum
Dünyayı gezen, fotoğraf çeken ve bunları gezi dergilerine yazan Usak, gittiği her ülkenin çocuk kitaplarından bir örnek almadan dönmüyor. Üç hafta önce Tanzanya’dan da örnekler getirmiş. Aklınıza ‘dili farklı, nasıl örnek olacak ki?’ sorusu gelebilir. Usak, bunu, “Dili önemli değil. Tasarımına, görseline, sayfa sayılarına, oyuncaklı dergilerin tarzına ve nelere dikkat ettiklerine bakıyorum.” diye açıklıyor. Dünyayı gezerken aldığı kitaplarla ajansta 8 bine yakın çocuk kitabı arşivi oluşturmuş. Sadece kitap arşivi de değil, ciddi bir çocuk film ve animasyon arşivi de mevcut. “Çoğu kez kıyafete para vermek yerine çocuk kitapları ve çocuklarla ilgili CD’ler aldım.” sözleri, arşivin aslında kolay edinilmediğini gösteriyor. Kâğıt Gemi Ajansı, ağırlıklı olarak kurumsal çocuk yayıncılığı yapıyor. Özellikle sosyal sorumluluk projesi üretmek isteyen ama ne şekilde yapacağını bilemeyen kurumlar tercih ediyor. Bunlar daha çok yayınevleri, farklı belediyeler ve Diyanet İşleri Başkanlığı gibi kurumlar. Periyodik çocuk dergileri, Kur’an-ı Kerim öğrenme setleri, dinimi öğreniyorum setleri, 40 hadis kitapları, ajandalar, haritalar, şehir kültürü oluşturacak kitaplar, değerler eğitimini anlatan setler, çocuklar için imsakiyeler yazılıp basılıyor. Yapılan işlerin çocuklara ücretsiz olarak ulaştırılıyor olması, bu işin en güzel yanı olsa gerek. Tasarımdan içeriğe kadar her şeyi Usak’ın ajansı üretiyor. Halihazırda var olanları değil de olmayanları yapmayı hedefliyor. Metin dilinin belirlenmesi, illüstratörler ve metin yazarlarıyla beraber karar veriliyor. Dışarıdan emek verenlerin sayısı değişse de, düzenli çalışan 20 kişilik bir ekip var. Kendi alanında uzman isimler yazıyor metinleri. Kurumların da bir inceleme konseyi var. Mevzu bahis çocuklar olunca, ince eleyip sık dokumadan olmuyor.
Yeni nesil çocuklar, kitabı iPad’den okumayı seviyor
Her türlü yayıncılık zamanla dijitale dönüşürken, çocuk yayıncılığı hiç geride kalır mı? Sevde Sevan Usak, en sık çalıştıkları kurum olan Diyanet’ten bir gün ‘Çocuklar için Kur’an sûreleri dergisini iPad için de yapar mısınız?’ teklifi geldiğini söylüyor. O an her ne kadar bir engel olmasa da, işin içine teknoloji girince farklı bir boyuta kaydığını anlıyor. Derken, uzun araştırmalar sonucunda yazılımı yurtdışında yaptırıyor. Yazılım konusunda Kore, Hindistan ve Filipinler’le çalışıyor. Dört ay boyunca kontroller yapılıyor. Sonra uygulama App-store ve Android’e yükleniyor. “İlk işimizdi. Çocuklarla yaptığımız her işte olumlu geri bildirim aldığımız halde tedirgindim. iPad çok başka.” diyen Usak, daha ilk haftadan uygulamanın en çok beğenilen ve dünyada da indirilen uygulamalar arasında olduğunu öğreniyor. Bu deneyimin dijitale evrilme adına farklı bir karar noktası olduğunu söylüyor.
Son yıllarda çocuk yayıncılığı atağa geçti
Çocuk yetiştirmenin zor olduğu bu zamanlarda anne-babaların alternatif yardımcısı, dini, kültürü ve değerleri anlatan çocuk kitapları… Ne var ki yıllardır çocuk yayıncılığı tek tip çizgiden çıkarak ilerledi. Sevde Usak, yurtdışında yapılan fuarların, Türkiye’de çocuk yayıncılığının yol almasına katkısı olduğunu söylüyor. Bu yönüyle Usak’a göre, Türkiye’de çocuk yayıncılığı özellikle son beş yıldır atakta ve iyiye gidiyor. Çocuk yayıncılığında her ne kadar teorisyen, akademisyen ve yayıncı ekipler olsa da, alanda çalışan ve çocukları tanıyan isimlerle bu sektörün daha da iyi olacağına inanıyor.
